Greunenkriek tekst & media
ACHTER DE POEST
Dit is een ondertitel voor uw nieuwe post
“Ing, jij spreekt toch Gronings?” 10.000 kilometer van huis liepen we elkaar tegen het lijf bij het zwembad op de campus en sindsdien trekken we samen op. De blonde geneeskundestudent en ik zwemmen ook bij minder dan 30 graden en dan hebben we het vijftigmeterbad voor onszelf - geen Afrikaan die dan ook maar een teen in het zwembadwater doopt.
Zij kwam naar Zuid-Afrika om een onderzoek te doen naar de kennis van lactatiekunde onder jonge Afrikaanse moeders. H aar streven is om de weerstand van zuigelingen te verbeteren door zwangeren en moeders te wijzen op de voordelen van borstvoeding en hen te begeleiden bij hun pogingen. Ik kreeg een beurs in de schoot geworpen en ging een semester van mijn studie invullen in Bloemfontein. Een nobeler streven dan mooie natuur zien, me verwonderen over de grillige recente geschiedenis van de gemêleerde bevolking en zoveel mogelijk leuke mensen ontmoeten heb ik niet. Tijdens onze gesprekken over de dagelijkse gang van zaken word ik me er telkens weer van bewust dat zij de wereld aan het redden is en ik op z`n best alleen maar registreer voor een blog avant la lettre, met de infantiele naam ‘the Dutchie of hazard’.
Het is aangenaam om met een in Groningen studerende, reislustige kwebbelkous om te gaan wier uitgaansleven zich thuis in dezelfde vierkante kilometer voltrekt als dat van mij. De Peperstraat is onze standplaats, het stadscentrum onze nachtelijke habitat en dat leidt tot oeverloze gesprekken. Het toilet in Molly Malone’s, de maandagavond in Sally O`Briens, het opstapje in De Negende Cirkel, die barman van Het Feest: wat een herkenning, en dat anderhalf continent verderop.
Tijdens haar coschappen kwam ze veel in aanraking met Groningstalige patiënten. Hen kon ze begrijpen, want als ze eens iets niet goed verstond of niet correct vertaalde dan waren ze altijd bereid hun klacht nader uit te leggen of over te schakelen naar het Nederlands. Bij één patiënt durfde ze echter niet door te vragen. Het ging om een oudere man met longproblemen. Hij moest zo vreselijk hijgen als hij iets deed. Wat hij dan deed? “Hij had het over achter de poes aanzitten ofzo, maar hij had helemaal geen huisdier! Ik durfde niet door te vragen, want hij bedoelde er vast iets ranzigs mee.” Vertelt ze. Arme man: hij probeerde uit te leggen dat hij bij de geringste inspanning ‘achter de poest’ was en dat betekent ‘buiten adem’. Daar hoeft niets scabreus’ aan te zijn.
NB: Van Dale heeft ‘poest’ gewoon in het woordenboek opgenomen. Als eerste betekenis wordt ‘adem; -wind’ gegeven en als derde en laatste ‘inspanning, toer: dat was een hele poest!’
- Van Dale Groot Woordenboek der Nederlandse Taal, dertiende uitgave (1999). Van Dale Lexicografie, Utrecht/ Antwerpen
- Zakwoordenboek Gronings, Siemon Reker (1988). Staalboek Veendam
- Middelnederlands lexicon, W.J.J. Pijnenburg en T.H. Schoonheim (1984). Schiphouwer en Brinkman, Amsterdam