Wie momenteel gezond is, samen met even zo gezonde naasten, mag zich gelukkig prijzen.

Dat gezegd hebbende: enige stress kan desalniettemin ervaren worden, ook voor wie verplicht thuis blijft en dientengevolge de hele dag ongezien in een joggingbroek kan lopen, dan wel zitten. Veel mensen moeten juist nu keihard aan de bak. Arten, verpleegkundigen, winkeliers, schippers, boeren, it’ers en transporteurs uit onze kennissenkring komen bijvoorbeeld handen tekort.

Mijn collega’s uit het onderwijs lopen tegen allerlei zaken aan die normaliter niet aan de orde zijn. Hoe is de Skype-verbinding voor het mondeling examen; welke onderwerpen vallen af in het noodprogramma toetsing en afsluiting; welke leerlingen voelen zich duidelijk niet senang nu ze de hele dag thuis moeten blijven en hoe kunnen we kwetsbare leerlingen helpen zonder hen in gevaar te brengen? De onderwijsvrienden met jonge kinderen ervaren duidelijk dat ze moeten wennen aan de dubbele pet die ze thuis dragen: via videobellen een leerling op weg helpen en ondertussen voorkomen dat er een dreumes met vingerverf in de gordijnen klimt of op de kat gaat zitten – dat idee. Een paar vriendinnen heeft al de opmerking gekregen dat ‘mama niet zoveel op haar telefoon mag kijken tijdens de thuisles’.

‘Je hebben ja gain tel de hakken vrij!’ Riep een vriendin uit. Deze uitdrukking doet me altijd denken aan de schilderijen van Jan Steen, waarop in de meeste gevallen het hele huis (‘aan haals tou’) vol staat. Personages kunnen ieder moment nadat de schilder het tafereel vastlegt hun enkel breken over een zich op een incourante plek ophoudend(e) muziekinstrument, po, klein kind of gevlekt hondje – of een combinatie van factoren. Dat Jan Steen nog weleens bacchanalen vastlegde versterkt die associatie.

In Ter Laan staat het zo omschreven: ‘De hakken opnemen = a) op stap, b) op de loop gaan. Ook: wie mouten moar weer aan hakken trekken.
Zai hebben hakken lös = ze zijn niet aan huis gebonden.’

En ja, niet aan huis gebonden… dat lijkt nu voor de meesten van ons even heel ver weg.

Illustratie: Jan Steen, In Weelde Siet Toe

Bron: Nieuw Groninger Woordenboek, K. ter Laan